Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng trở thành công cụ quan trọng trong ngành truyền thông; mở ra những cơ hội cũng như thách thức đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Trong kỷ nguyên số, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang mang lại những tiến bộ vượt bậc trên mọi mặt của đời sống xã hội. Chính sức mạnh vượt trội của công nghệ này đã mang đến một công cụ hiệu quả trong sản xuất, giáo dục, y tế, đặc biệt là truyền thông nhằm quảng bá hình ảnh đất nước thông qua những thuật toán được xử lý bằng máy.

Lợi dụng việc này, thời gian gần đây, các thế lực thù địch tận dụng AI và mạng xã hội, từ khả năng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, tạo lập nội dung, mô phỏng giọng nói và hình ảnh để “nâng cấp” tuyên truyền chống phá, gây mất ổn định xã hội. Chúng lợi dụng phần mềm AI bằng các công cụ như chatbot tự động, deepfake, AI sinh nội dung (generative AI), AInhư ChatGPT, Claude, Gemini, LLaMA… để tạo ra hàng loạt hình ảnh, video, bài viết với nội dung, câu chuyện bịa đặt, sai sự thật, dựa trên thông tin đồn đoán, giả mạo dẫn nguồn “chính thống” nhằm đưa những quan điểm chống đối, gieo rắc thông tin vu cáo về góc nhìn thời cuộc, “nhào nặn” lại lịch sử, tình hình đất nước.

Chúng tận dụng công cụ của AI như “photoshop giọng nói” hoặc “kỹ thuật chỉnh sửa” để dựng video clip giả mạo hình ảnh, lãnh đạo cấp cao và chỉnh sửa phát biểu với nội dung xuyên tạc, phủ nhận thành tựu đất nước, gây hoang mang dư luận, làm giảm uy tín của Đảng, Nhà nước. Lại còn cổ súy cho các tác phẩm có quan điểm phức tạp, chống phá thông qua những bình luận, chia sẻ các nội dung sai lệch, thông tin giả như những tài khoản ẩn danh trên mạng xã hội trước thềm đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng với nhiều bài viết chỉ mang tính suy đoán, không có căn cứ về “đấu đá nội bộ”, “thanh trừng phe nhóm”, “thay đổi nhân sự cấp cao vì tham nhũng”…, hòng gây rối loạn thông tin, làm xói mòn lòng tin của Nhân dân đối với Đảng.

Trí tuệ nhân tạo AI với những tiện ích và thuận lợi mà ứng dụng đã mang lại hiện đang thu hút rất nhiều người trên thế giới quan tâm và dùng. Việt Nam đã sử dụng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội nhưng cũng đặt ra những thách thức trên các lĩnh vực, nhất là quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Lợi dụng AI, các phần tử phản động, chống đối đã biến “trí tuệ nhân tạo” để lan truyền những thông tin xấu độc nhằm chống phá đất nước. Đây là những âm mưu thâm độc cần phải lật tẩy, vạch mặt để không ảnh hưởng đến người dùng, hiểu sai sự thật, chưa đúng về truyền thống tốt đẹp của Việt Nam.

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Thế giới ngày nay đã, đang và sẽ đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức mới đan xen đối với sự phát triển nhanh và bền vững dưới tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trí tuệ nhân tạo và một số thành tựu công nghệ mới có khả năng thay thế con người trên một số lĩnh vực, tạo ra khối lượng thông tin, tri thức khổng lồ và những hiệu ứng làm thay đổi cả về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, con người và lối sống”.

Nhận thức rõ tính chất hai mặt của trí tuệ nhân tạo, để ngăn chặn, xử lý tình trạng lợi dụng AI vào mục đích chống phá trong kỷ nguyên số, trước hết, cấp ủy và tổ chức Đảng cần tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị và khả năng “miễn dịch” trước những thông tin xấu độc trên mạng xã hội cho cán bộ, đảng viên, viên chức, người lao động. Đồng thời sớm có nghị quyết, chỉ thị chuyên đề về tăng cường đấu tranh phòng, chống lợi dụng AI phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác toàn diện.

Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục kỹ năng, huấn luyện kỹ năng số, kỹ năng phân tích và xác minh thông tin trong việc sử dụng AI, tạo bộ lọc giúp mọi người hiểu, biết cách sử dụng và tiếp nhận những thông tin từ AI cung cấp, đủ năng lực tăng cường sức “đề kháng” trước các chiêu trò lợi dụng AI để đưa thông tin lệch lạc, vu cáo, lôi kéo dư luận chống phá Đảng, chế độ.

Hoàn thiện hành lang pháp lý về vấn đề thông tin trên hệ thống AI. Bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến an ninh mạng, an toàn thông tin, xử lý tin giả, tội phạm mạng, đảm bảo duy trì kiểm soát, kiểm duyệt nội dung thông tin thật phù hợp. Chú trọng kiểm tra, giám sát và thực hiện chế tài, nghĩa vụ các công ty công nghệ. Quy định chặt chẽ về sử dụng dữ liệu hợp pháp để huấn luyện mô hình AI, loại bỏ sản phẩm ngụy tạo của công nghệ AI...

Mỗi công dân yêu nước phải tỉnh táo nhận diện và xử lý các mối nguy hiểm từ lợi dụng khai thác AI, nhất là nguồn tin chưa được kiểm chứng, tin có nội dung xúi giục, bịa đặt, cắt ghép… Phải biết chọn lọc các thông tin, sản phẩm AI tích cực khi tương tác, chia sẻ; cần đăng tải những thông tin chính thống, lan tỏa những tấm gương tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến tới cộng đồng; kiên quyết đấu tranh với các âm mưu, thủ đoạn lợi dụng AI để gây rối loạn an ninh trật tự xã hội.

Phát triển đội ngũ cán bộ, chuyên gia trong nghiên cứu, ứng dụng AI phục vụ công tác tư tưởng; đầu tư công nghệ, trang bị các công cụ, phần mềm hiện đại và sử dụng các giải pháp AI để tự động phát hiện, phân tích, gỡ bỏ các tin giả. Ứng dụng Deepfake xây dựng các mô hình có khả năng phân tích văn bản, hình ảnh và video nhằm nhận diện những nội dung bị làm giả với độ tinh vi, chính xác cao, từ đó sớm phát hiện, ngăn chặn và xử lý, phản bác hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch.

Báo chí, truyền thông tăng cường các chương trình, thêm nhiều chuyên trang, chuyên mục với tin bài hấp dẫn, thu hút bạn đọc; cập nhật các thông tin về AI, định hướng dư luận biết nhận diện, phân tích, vạch trần các chiêu trò lợi dụng AI xuyên tạc Đảng và Nhà nước.

Xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng, bảo vệ dữ liệu sạch trong hệ thống AI. Củng cố, nâng cấp hệ thống các trung tâm dữ liệu AI (Việt Nam) nhằm đáp ứng việc phát hiện và ngăn chặn thông tin xấu độc, deepfake cần được đầu tư mạnh mẽ. Lan tỏa “truyền thông hóa” trên các nền tảng Facebook, Zalo, YouTube, TikTok, Messenger… “phổ thông”, dễ đọc, dễ hiểu, dễ làm, tạo “lá chắn thép” trong cuộc chiến bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời đại mới.

Minh Thư